Określanie współrzędnych GPS - szerokości i długości geograficznej miejsca, w którym znajduje się nasze urządzenie (np.: smartfon, laptop) jest kluczowe w wielu dziedzinach cyfrowego świata - od nawigacji po marketing.
Informacja o naszym położeniu, poza przetwarzaniem w czasie rzeczywistym, może być także zapisywana w plikach, wskazując miejsce ich utworzenia. Dotyczy to przede wszystkim zdjęć, nagrań dźwiękowych i filmów.
O tym, skąd Twój telefon wie, gdzie jesteś możesz przeczytać tutaj: Geolokalizacja - jak działa i z jakich danych korzysta?
Zapis danych geolokalizacyjnych w plikach jest przydatny w organizowaniu i wyszukiwaniu multimediów na naszym urządzeniu. Jednak udostępnienie i publikacja w sieci materiałów zawierających takie cyfrowe ślady niesie czasami ze sobą nieoczekiwane konsekwencje.
Jak telefon zapisuje współrzędne geograficzne w zdjęciach i filmach?
Informacje o miejscu (współrzędnych geograficznych) wykonania zdjęcia lub filmu są zapisywane jako metadane (dane o danych - dodatkowe informacje opisujące plik).
Metadane mogą zawierać szczegóły, takie jak:
- data i czas utworzenia pliku,
- model i inne parametry urządzenia, którym wykonano zdjęcie lub nagranie,
- pozycja GPS, wysokość n.p.m.
Większość smartfonów i aparatów cyfrowych, w zależności od konfiguracji, może automatycznie dołączać te informacje do zdjęć i nagrań. Zapisane w ten sposób dane mogą być później odczytane przez aplikacje organizujące lub analizujące multimedia.
Standard zapisu metadanych
Aby ujednolicić sposób zapisu i odczytu metadanych, aparaty cyfrowe i smartfony korzystają z określonych formatów. Jednym z powszechnie stosowanych jest EXIF (Exchangeable Image File Format).
Oprócz EXIF, istnieje kilka innych formatów, np.:
- IPTC (International Press Telecommunications Council)
- XMP (Extensible Metadata Platform)
Co daje zapis danych GPS w plikach?
Automatyczne dodawanie współrzędnych geograficznych pomaga szybko odnajdywać zdjęcia związane z określonym miejscem. Popularne aplikacje do zarządzania zdjęciami używają m.in. danych GPS do ich grupowania według lokalizacji. Mogą także tworzyć interaktywne mapy wzbogacone o zdjęcia odwiedzonych miejsc.
Metadane - wskazówki dla organów ścigania
Dane GPS zapisane w metadanych zdjęć i nagrań są przedmiotem analizy organów ścigania. Pomagają lokalizować miejsca przestępstw lub wypadków. Niejedna poszukiwana osoba wpadła przez udostępnienie zdjęcia, do którego doklejone były współrzędne GPS.
Zagrożenia i wyzwania związane z danymi geolokalizacyjnymi
Dane geolokalizacyjne w plikach niosą ze sobą różne ryzyka. Dotyczą przede wszystkim sytuacji, kiedy zdjęcie jest publikowane w sieci lub w innym sposób udostępniane.
- Naruszenie prywatności
Czasami użytkownicy mogą nie być świadomi, że ich pliki zawierają dane geolokalizacyjne, co stwarza ryzyko niezamierzonego ujawnienia swojej lokalizacji osobom trzecim. Część mediów społecznościowych nie ma zwyczaju usuwania danych GPS z wrzucanych zdjęć.
- Kradzieże i cyberprzestępstwa
Dane geolokalizacyjne mogą zostać wykorzystane przez złodziei i innych przestępców, którzy śledzą i analizują aktywność użytkowników na podstawie plików, jakie zostały opublikowane.
Ze szczególnym zagrożeniem wiąże się publikacja w sieci materiałów wykonanych na terenach objętych wojną. Zdjęcia mogą ujawnić położenie jednostek wojskowych, baz operacyjnych lub sprzętu.
Przetwarzanie plików graficznych a ochrona prywatności
Podmioty, których rozwiązania biznesowe obejmują przetwarzanie plików multimedialnych, powinny brać pod uwagę, że oprócz samej warstwy wizualnej, pliki mogą zawierać także metadane. Dotyczy to nie tylko portali społecznościowych.
Coraz więcej formalności możemy załatwiać zdalnie. W wielu przypadkach dostarczanie dokumentów w wersji papierowej nie jest już konieczne i akceptowalną formą jest ich skan. Przy czym skan to już często zdjęcie wykonane smartfonem. Tym samym, wysyłając tak wykonany skan, możemy przy okazji „pochwalić” się naszą aktualną lokalizacją.
Przeczytaj także: Jak zadbać o bezpieczeństwo pracy zdalnej?
Są sytuacje, kiedy przekazywanie zdjęć wraz danymi GPS może być przydatne. Dotyczy to np. przesyłania zdjęć nieruchomości rzeczoznawcom majątkowym lub ubezpieczycielom w procesie likwidacji szkód.
Ze względu na ryzyko związane z nieświadomym udostępnianiem danych geolokalizacyjnych, podmioty przetwarzające pliki multimedialne powinny wdrożyć odpowiednie procedury ochrony danych. W przypadku zbędnych metadanych najlepszym sposobem jest ich usuwanie.
Zdjęcia w plikach tekstowych a metadane
Warto także zwrócić uwagę, że niektóre edytory tekstu przy tworzeniu dokumentów nie usuwają metadanych ze zdjęć wstawionych do treści. Tym samym istnieje możliwość odczytu danych GPS każdego umieszczonego w dokumencie zdjęcia.
Usuwanie i edycja informacji o lokalizacji w zdjęciach i nagraniach
Jest kilka sposobów na kontrolę danych GPS w zdjęciach i nagraniach.
Wyłączanie danych GPS
Smartfony posiadają możliwość wyłączenia dodawania współrzędnych GPS do tworzonych zdjęć i filmów.
zmiana ustawień GPS w Androidzie
Usuwanie metadanych
Za pomocą wbudowanych funkcji systemów operacyjnych możemy zarówno przeglądać, jak i usuwać wybrane lub wszystkie metadane dołączone do pliku.
usuwanie metadanych pliku w Windowsie
Edycja metadanych pliku
Metadane zdjęć można zmienić za pomocą odpowiednich narzędzi lub niektórych programów graficznych.
Automatyczny zapis współrzędnych geograficznych do tworzonych zdjęć i nagrań daje dodatkowe możliwości w ich organizowaniu. O tym, że zostały one dołączone do pliku warto jednak pamiętać w momencie jego publikacji lub udostępniania.