Od 1 lipca 2018 banki oraz SKOK-i będą regularnie przekazywać informacje o numerach IP, z których przedsiębiorcy logują się na swoje konta bankowe. Numery IP poszerzą zakres informacji przesyłanych przez banki do STIR - nowego narzędzia fiskusa do walki z wyłudzeniami skarbowymi.
Ustawa STIR
Istotne zmiany zaszły już na początku tego roku. 13 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych - tzw. ustawa STIR.
Ustawa ta zobowiązuje banki oraz SKOK-i do przesyłania izbie rozliczeniowej informacji na temat rachunków bankowych podmiotów kwalifikowanych. Zgodnie z ustawą takimi podmiotami są osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, ale posiadające zdolność prawną.
Czym jest STIR?
STIR to system teleinformatyczny izby rozliczeniowej, którego zadaniem jest przetwarzanie informacji przekazywanych przez banki w celu znalezienia śladów, wskazujących na możliwość dokonania wyłudzenia skarbowego.
Algorytmy systemu będą ustalać wskaźnik ryzyka wystąpienia wyłudzenia skarbowego, uwzględniając m.in.: kryteria ekonomiczne, geograficzne, przedmiotowe i behawioralne.
Upraszczając - system będzie analizował m.in. z kim i czym handlują przedsiębiorcy i czy dokonywane transakcje znajdują uzasadnienie w charakterze prowadzonej działalności.
System wdrażany jest stopniowo. Od dnia wejścia w życie Ustawy banki (za wyjątkiem spółdzielczych) miały 30 dni na przekazanie podstawowych informacji na temat rachunków podmiotów kwalifikowanych.
Z kolei w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie Ustawy powinny rozpocząć przesyłanie dziennych zestawień transakcji, dotyczących rachunków podmiotu kwalifikowanego.
W odniesieniu do banków spółdzielczych oraz SKOK-ów terminy te wynoszą odpowiednio 60 dni i 8 miesięcy.
Informacje o rachunkach podmiotów kwalifikowanych, dokonywanych transakcjach oraz wskaźniki ryzyka będą przekazywane przez izbę rozliczeniową Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).
Na podstawie otrzymanych informacji Szef KAS może podjąć decyzję o blokadzie konta podmiotu kwalifikowanego na czas nie dłuższy niż 72 godziny. Blokada konta ma być środkiem zapobiegawczym przed transferem środków, które mogą pochodzić z wyłudzeń skarbowych.
W określonych okolicznościach czas trwania blokady może zostać przedłużony na czas nie dłuższy niż 3 miesiące.
Żądanie blokady, określające m.in. czas jej trwania będzie przekazywane bankowi lub SKOK-owi przez Szefa KAS. Z kolei informacje o zastosowaniu blokady będą otrzymywać prokurator, właściwy urząd skarbowy i urząd celno-skarbowy.
Zakres danych przekazywanych do STIR poszerzony o numery IP
Zgodnie z projektem nowelizacji Ordynacji podatkowej z 16 maja 2018 r informacje przekazywane codziennie przez banki i SKOK-i do STIR mają zostać rozszerzone m.in. o numery IP, z których następowało logowanie do serwisu internetowego służącego do obsługi rachunku podmiotu kwalifikowanego. Do STIR mają być także przekazywane daty i godziny logowań.
Sposób działania algorytmów tworzonych przez izbę rozliczeniową jest tajemnicą. Tym samym nie wiadomo, jaką wagę w trakcie ustalania współczynnika ryzyka będą miały adresy IP przedsiębiorców.
Czy korzystanie z VPN może przysporzyć problemów?
O samych usługach VPN możesz przeczytać w tym artykule: VPN - sposób na bezpieczne korzystanie z publicznych sieci Wi-Fi
Tutaj wspomnę jedynie, że jeżeli korzystasz z VPN to w Internecie jesteś widoczny pod adresem IP przypisanym do serwera VPN, a nie tym nadawanym przez Twojego dostawcę usługi internetowych.
Póki co nie wiadomo, jak STIR będzie oceniał logowania wykonywane za pośrednictwem VPN. Pozostaje mieć nadzieje, że rosnąca popularność tego typu usług sprawi, że logowania dokonywane z IP wskazujących przykładowo na Chile lub Kostarykę nie będą dla STIR sygnałem ostrzegawczym.
Po co skarbówce Twoje IP?
Odnośnie numerów IP w uzasadnieniu wprowadzenia nowych przepisów można przeczytać:
„Przekazanie informacji o adresach IP pozwoli na bardziej precyzyjne ustalanie wskaźnika ryzyka oraz na bardziej kompleksową analizę ryzyka dokonywaną przez Szefa KAS. Pozyskiwanie adresów IP jest istotne dla zapewnienia skuteczności analizy ryzyka oraz ustalenia osób faktycznie korzystających z zablokowanych środków.”
Nie jest zaskoczeniem, że stworzony przez izbę rozliczeniową algorytm ma apetyt na dodatkowe dane. Z pewnością informacje o numerach IP ułatwią walkę z wyłudzeniami podatkowymi.
Należy jednak liczyć, że dzięki wspomnianej w uzasadnieniu większej precyzji, działanie STIR dla uczciwie działających firm pozostanie niezauważalne.